จัดฟันทำให้โครงหน้าเปลี่ยนได้จริงหรือไม่

หลายคนกำลังตัดสินใจจัดฟัน แต่ก็ยังมีความกังวลไม่น้อยว่า การจัดฟันนั้นจะทำให้รูปหน้าเราเปลี่ยนหรือเปล่าหลายคนน่าจะคงเคยได้ยินประโยคที่ว่า “จัดฟันแล้วหน้าเปลี่ยน จมูกโด่งขึ้น หน้าเรียวขึ้น” จึงเป็นสาเหตุทำให้หลายๆ คนอยากจัดฟันกันมากขึ้นเพราะ เชื่อว่าจะได้รูปหน้าที่สวยขึ้นโดยไม่ต้องไปทำศัลยกรรม ซึ่งเราอาจจะเคยเห็นมาแล้วจากคนรอบข้างใช่ไหมล่ะ ว่าทำไมหลังจากจัดฟันเสร็จหลายๆ คนหน้าถึงเปลี่ยนนะ และทำไมบางคนหน้าไม่เปลี่ยนเลย

วันนี้เซนยุมนำคำตอบจาก คุณหมอเฟย หรือ ทพ. จิรภัทร เจตน์พิพัฒนพงษ์ มาฝากค่ะ คุณหมอประจำอยู่ที่ ด้วยรักคลินิกทันตกรรม ซึ่งเป็นหนึ่งในคลินิกพาร์ทเนอร์ของเซนยุมด้วย

จัดฟันทำให้โครงหน้าเปลี่ยนได้จริงหรือไม่ ?

คำตอบ คือ ทั้งใช่และไม่ใช่ เวลาที่คนไข้จัดฟัน ทันตแพทย์จัดฟันจะมีการใช้อุปกรณ์หรือเครื่องมือบางอย่างที่ทำให้เกิดการยื่นยาว (extrude) เพิ่มขึ้นของซี่ฟัน ซึ่งส่งผลโดยอ้อมทำให้เกิดการหมุนไปข้างหลังและลงข้างล่าง (downward and backward) ของขากรรไกรล่าง ดังนั้นใบหน้าจะมีลักษณะยาวขึ้นเล็กน้อย อาจจะเรียกได้ว่ามีการเปลี่ยนแปลงรูปหน้า หรือในคนไข้บางคนอาจมีคนทักว่าหน้าเรียว/ยาวขึ้น

นอกจากนี้ในคนไข้ที่มีการถอนฟันเพื่อการจัดฟัน โดยเฉพาะคนไข้ที่มีลักษณะฟันยื่นตั้งแต่เริ่ม หลังจากจัดฟัน ริมฝีปากจะเกิดการถอยเข้าไปตามฟันหน้าที่ถูกดึงเข้า ทำให้อาจเห็นว่าหน้าอูมลดลง จมูกดูโด่งขึ้น คางเด่นขึ้น อย่างไรก็ตาม ลักษณะนี้ไม่ได้เกิดชัดเจนในคนไข้ทุกคน หรืออาจเกิดเพียงเล็กน้อยมากจนไม่สามารถสังเกตเห็นได้ ขึ้นอยู่กับการตอบสนองของเนื้อเยื่ออ่อน (soft tissue) เช่น ริมฝีปาก ที่แตกต่างกันในแต่บุคคล เพราะฉะนั้นการที่อยากจะเปลี่ยนแปลงโครงสร้างใบหน้าจึงไม่ควรจะเป็นเหตุผลหลักที่ทำให้คนไข้ตัดสินใจมาจัดฟัน แต่อาจเป็น การที่ฟันเรียงตัวไม่เป็นระเบียบ มีการสบฟันที่ผิดปกติในรูปแบบต่างๆ ทำให้ดูแลรักษาความสะอาดได้ยาก หรือ เกิดความไม่มั่นใจในการเข้าสังคม จนส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตได้

เมื่อรู้แล้วว่าไม่ใช่ทุกคนที่จะได้หน้าเรียว จมูกโด่งหลังจัดฟัน แต่จะมีกรณีไหนบ้างที่อาจทำให้หน้าเปลี่ยน เรามาดูกันค่ะ

กรณีฟันล่างครอบฟันบน (Underbite) เมื่อฟันล่างยื่นออกมามากจนเลยฟันหน้า ทำให้คางยื่น กรณีแบบนี้ จะเห็นความเปลี่ยนแปลงก่อนและหลังการจัดฟันได้อย่างชัดเจน
กรณีฟันบนครอบฟันล่าง (Overbite) เมื่อฟันบนยื่นออกมามากจนครอบฟันล่าง หลังการจัดฟันแล้ว ขากรรไกรสบกันในตำแหน่งที่เหมาะสม รูปหน้าและขากรรไกรก็จะสวยขึ้นอย่างชัดเจนเช่นกัน
กรณีฟันสบเปิด (Open Bite) เป็นลักษณะของฟันบนและฟันล่างไม่สบกัน ทำให้รูปหน้ายาวผิดปกติ อีกทั้งยังทำให้การพูดและการรับประทานอาหารไม่ปกติ เมื่อจัดฟันแล้วรูปหน้าจะเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้น
กรณีต้องผ่าตัดขากรรไกร คนที่มีปัญหามาก ๆ จากที่ขากรรไกรเคยยื่นทำให้ฟันไม่สบกัน แน่นอนว่าหลังการผ่าตัดขากรรไกร ก็จะเล็กลง ส่งผลให้รูปหน้าดูเปลี่ยนไปนั่นเอง

ส่วนกรณีอื่นๆ เช่น ฟันสบคร่อม ฟันซ้อนเก ก็มีผลต่อรูปหน้าเช่นกัน แต่มีผลน้อยกว่า การจัดฟันจะช่วยปรับรูปหน้าให้ดีขึ้นได้เช่นกัน แต่อาจจะไม่ได้เห็นชัดเท่ากรณีที่กล่าวมา

การที่ใบหน้าเกิดความเปลี่ยนแปลงหลังการจัดฟัน เรียกได้ว่าเป็น ผลพลอยได้ ที่มาจากการเคลื่อนที่ของฟันมากกว่าจะเป็นสิ่งที่นำมาคาดหวังเป็นผลลัพธ์หลักของการจัดฟัน หากคนไข้อยากมีใบหน้าวีเชฟหรือต้องการลดความเหลี่ยมของมุมกราม การจัดฟันอาจจะไม่ใช่คำตอบทั้งหมด ควรลองศึกษาการฉีดโบท๊อกซ์หรือการทำศัลยกรรมตกแต่งเพื่อความสวยงามอื่น (plastic surgery) ร่วมด้วย

สำหรับคนที่มีความกังวลใจ และไม่มั่นใจในรอยยิ้ม และมีแพลนที่จะจัดฟันอยู่แล้ว สามารถทำการประเมินกับเซนยุมก่อนได้นะคะ เพื่อดูว่าเราเหมาะสมกับการจัดฟันใสกับเซนยุมหรือไม่